Een groot deel van de middelbare scholieren krijgt te weinig slaap. Lees waarom de nachtrust van middelbare scholieren vaak te kort is en welke gevolgen dat heeft.

Groter risico op slaapgebrek voor tieners

Jongeren hebben elke nacht tussen de acht en tien uur slaap nodig*. Bijna 1 op de 3 middelbare scholieren krijgt onvoldoende slaap. De slaapproblemen die naar voren komen: moeite met in slaap vallen, moeite om in slaap te blijven en/of te vroeg wakker worden. Jongeren lopen een extra groot risico op slaapgebrek, omdat er in de tienertijd veranderingen in de slaapcyclus plaatsvinden. Het slaapritme verschuift, waardoor jongeren pas later in de avond moe worden. School begint op een tijdstip dat veel jongeren nog niet klaar zijn met hun nachtrust.

Meer meisjes dan jongens ervaren slaapproblemen

Van de 12- tot 18-jarigen heeft 20 procent van de meisjes en 14 procent van de jongens slaapproblemen. Op het gebied van slaapproblemen gelden deze verschillen tussen vrouwen en mannen voor alle leeftijdsgroepen: zowel voor jongeren, als voor ouderen en alle volwassen leeftijdsgroepen daar tussenin.

Vaker te weinig slaap in het voortgezet onderwijs

Bijna 30% van de scholieren in het voortgezet onderwijs slaapt te weinig, tegenover 7% in het basisonderwijs. Hierbij zijn er geen verschillen tussen jongens en meisjes. Ook zijn er geen verschillen in slaapduur tussen scholieren van verschillende schoolniveaus. Het aandeel jongeren dat last had van slaapproblemen was afgelopen jaar twee keer zo hoog als vijf jaar daarvoor*.

 

Te weinig slaap door de invloed van schermgebruik

Jongeren die dagelijks een scherm gebruiken in het uur voor het slapen, hebben meer slaapproblemen. Zoals later in slaap vallen, korter slapen en ‘s nachts wakker worden*. Ook  hebben zij meer symptomen van slaaptekort overdag, zoals moeite om wakker te blijven.

Gevolgen van slaaptekort bij jongeren

Slaaptekort heeft negatieve effecten op het prestatieniveau van jongeren en vormt ook een risico voor hun psychische gezondheid. Jongeren met een ernstig slaaptekort hebben vaker last van sociaal-emotionele problemen, stemmingsproblemen en suïcidale gedachten.* Daarom is het belangrijk om meer aandacht te geven aan een gezonde nachtrust voor middelbare scholieren.

Begeleiding voor jongeren met slaapproblemen

Helaas zoeken maar weinig jongeren en hun ouders hulp bij slaapproblemen. Een goed startpunt is de huisarts, maar voor echt maatwerk heeft deze vaak onvoldoende tijd. Jongeren in de gemeente Renkum kunnen terecht bij slaapcoach Tessa Dekkers, eigenaar van praktijk Slaapwaarde in Oosterbeek. Het is altijd mogelijk de kwaliteit van de nachtrust te verbeteren. Vaak door overdag aanpassingen te doen. Denk aan meer beweging en daglicht, eerder stoppen met het maken van huiswerk, ontspanningsoefeningen en het afbouwen van activiteiten in de avond. Een korte kennismaking voor jongeren en hun ouders is altijd gratis.

Dit artikel verscheen ook in Rijn en Veluwe (21-11-2023).

Foto: Cottonbro via Pexels.

Bronnen:

* CBS op basis van de Gezondheidsenquête naar aanleiding van het Jaarrapport Jeugdmonitor (09-11-2023).

* Richtlijn van de National Sleep Foundation.

* Van Kerkhof et al. 2019.

* Bosman et al. 2018, Medic et al. 2017.