Val jij direct in slaap zodra je de kans krijgt? Bijvoorbeeld tijdens het journaal, in de trein of zodra je hoofd je kussen raakt? Mogelijk heb je een slaaptekort opgebouwd. Lees wat slaapgebrek met je doet en hoe je het herkent.
Wat doet slaaptekort met je lichaam en brein?
Slaaptekort sluipt erin. Je merkt het misschien aan een kort lontje, snacktrek of een onverklaarbare vermoeidheid overdag. Veel mensen denken pas aan slaaptekort als ze ’s nachts liggen te woelen. Maar wist je dat juist de manier waarop je overdag functioneert, je veel vertelt over de kwaliteit én kwantiteit van je slaap?
Sneller in slaap vallen is geen goed teken
Val jij direct in slaap zodra je de kans krijgt? Bijvoorbeeld tijdens het journaal, in de trein of zodra je hoofd het kussen raakt? Dan is dat waarschijnlijk geen teken dat je ‘goed kunt slapen’, maar juist dat je een slaaptekort hebt opgebouwd. Je lichaam grijpt elke kans aan om slaap in te halen.
Overdag slaperig zijn
Een duidelijke graadmeter: als je overdag steeds indut of gaapt, is dat een signaal dat je ’s nachts niet voldoende slaapt. Vooral als je ’s avonds bij ontspannende activiteiten zoals het kijken van een serie of film of het lezen van een boek meteen wegzakt, is dat een teken aan de wand. De slaap is sterker dan jij en overvalt je zonder dat je het door hebt.
Eetbuien en snacktrek door slaaptekort
Te weinig slaap verstoort ook je honger- en verzadigingshormonen. De balans tussen de ‘broertjes’ ghreline (hongerrr) en leptine (genoeg gegeten) verandert. Je krijgt meer trek: vooral in vet, zout en suikerrijke voeding. Daarnaast voel je je minder snel verzadigd. Hierdoor loop je het risico om structureel meer te eten dan je lichaam nodig heeft. Met als gevolg dat het lastig is om een gezond gewicht te behouden.
Slaapgebrek: sneller geïrriteerd, angstig en emotioneel
Slaaptekort maakt je emotionele systeem gevoeliger. Je bent sneller boos, bezorgd of verdrietig. Kleine dingen lijken groter dan ze zijn. Je mentale veerkracht daalt, terwijl je juist meer nodig hebt om je staande te houden. Dit komt omdat je onvoldoende toegekomen bent aan het verwerken van alle indrukken van de vorige dag. Er is te weinig ruimte voor nieuwe input en daarom ‘loopt je emmer over’.
Minder scherp en meer vergeetachtig
Zonder voldoende slaap heeft je brein moeite met het houden van focus en verwerken van (nieuwe) informatie. Taken kosten meer je tijd, je ziet foutjes over het hoofd, schat risico’s niet goed in en vergeet dingen sneller. Het dalen van je effectiviteit zorgt vervolgens weer voor frustraties of uitstelgedrag. Je werkplezier is ver te zoeken.
Lagere weerstand, vaker ziek
In de nacht terwijl je slaapt, herstel je immuunsysteem zich. Bij slaaptekort krijgt het die kans niet. Je bent daardoor vatbaarder voor virussen, ontstekingen en langdurige klachten. Oftewel: je pikt alles op wat voorbij komt. En dat draagt zeker niet bij aan je energie.
Maar… hoe weet je of je genoeg slaapt?
Of je genoeg slaap hebt gehad, merk je vooral overdag:
-
Je wordt uitgerust wakker (even tijd nodig hebben voor het opstarten is heel gewoon).
-
Je humeur is overwegend stabiel.
-
Je voelt je energiek tot het einde van de dag.
-
Je stelt minder uit: je doet wat je jezelf hebt voorgenomen.
En nu?
Een paar keer slecht slapen is niet erg. Maar merk je dat het structureel is? Dat je dag na dag overdag inkakt, prikkelbaarder bent of niet helder kunt denken? Wacht dan niet te lang. Juist omdat slaaptekort zich langzaam opbouwt, voelt het vaak ‘normaal’.
Blijf niet aanmodderen. Soms is een kleine aanpassing in je ritme of gewoonten al genoeg. En soms heb je even een professional nodig die met je meedenkt.
Meer weten over slaapcoaching voor het hele gezin?
Heb jij of heeft jouw gezin moeite met slapen? Wil je daar nu écht iets aan doen? Boek dan een kennismaking voor een slaapcoachtraject. Samen zorgen we ervoor dat jullie weer uitgerust wakker worden.
Deze blog is gebaseerd op de podcastaflevering: Dit zijn de effecten van slaaptekort, te beluisteren via Uitgerust Wakker Worden.
Foto door: Kaboompics.com
Recente reacties